Wraz z rozwojem technologii i różnorodnością urządzeń zasilanych prądem elektrycznym, istnieje potrzeba oznakowania przewodów elektrycznych w celu zapewnienia bezpiecznej instalacji i użytkowania.
Normy PN-EN 60445:2010P i PN-EN 60446:2010P mają na celu właśnie porządkowanie sposobu oznaczania i klasyfikowania przewodów elektrycznych. Oto krótkie omówienie tych norm:
Norma PN-EN 60445:2010P (zgodna z europejskim standardem EN 60445:2006) dotyczy oznaczenia przewodów i kabli elektrycznych. Określa zasady i symbole stosowane do oznaczania przewodów, w tym informacje takie jak napięcie znamionowe, rodzaj izolacji, rodzaj zastosowania, a także identyfikację przewodów w instalacjach elektrycznych.
Norma PN-EN 60446:2010P (zgodna z europejskim standardem EN 60446:2007) dotyczy kolorów oznaczających rodzaj przewodów elektrycznych. Określa standardowe kolory używane do identyfikacji przewodów o różnych funkcjach, takich jak przewody fazowe, przewody neutralne, przewody ochronne itp.
Dzięki zastosowaniu tych norm i standardów, instalatorzy i użytkownicy mogą łatwo rozpoznać rodzaj i funkcję przewodów elektrycznych na podstawie ich oznakowania oraz kolorów.
Oznaczenie literowe kabli i przewodów
Oznaczenia literowe przewodów elektrycznych mają swoje określone znaczenie, które pozwala zidentyfikować ich przeznaczenie i właściwości. Poniżej przedstawiliśmy podstawowe oznaczenia i dla ułatwienia podzieliliśmy je w podgrupy.
Oznaczenia literowe dla kabli z żyłami miedzianymi umieszczonymi w izolacji papierowej rdzeniowej, w powłoce ołowianej:
Oznaczenia | Znaczenie |
|---|---|
K | kabel elektroenergetyczny |
KT | kabel telekomunikacyjny |
KS | kabel sygnalizacyjny |
Oznaczenia dla przewodów do odbiorników ruchomych i przenośnych:
S: przewody sznurkowe
O: przewody oponowe z żyłami miedzianymi o izolacji i oponie gumowej
a: osłona włóknista
y: osłona polwinitowa
g: osłona gumowa
Inne oznaczenia kabli i przewodów elektrycznych:
Oznaczenie | Znaczenie |
|---|---|
ek | przewód ekranowany oplotem z drutów miedzianych |
ekf | przewód ekranowany obwodem z folii aluminiowej |
o | przewód okrągły |
p | przewód płaski |
pp | przewód do przeklejania |
n | przewód z elementem nośnym |
t | przewód wtynkowy |
u | przewód uzbrojony drutami stalowymi |
w | przewód na wysokie napięcie |
M | przewód mieszkaniowy, przewód wprowadzeniowy do maszyn i aparatów |
N | przewód do zasilania rur jarzeniowych |
P | przewód przemysłowy |
W | przewód warsztatowy |
Oznaczenia kształtu i budowy żyły:
RM: okrągła wielodrutowa
RE: okrągła jednodrutowa
RMC: okrągła wielodrutowa zagęszczona
SE: sektorowa jednodrutowa
SM: sektorowa wielodrutowa
D: jednodrutowa (drut okrągły)
Dc: jednodrutowa ocynkowana (drut okrągły)
L: wielodrutowa linka
Lc: wielodrutowa linka ocynkowana
Lg: wielodrutowa o zwiększonej giętkości (linka giętka)
Lgg: wielodrutowa o specjalnej gęstości (linka bardzo giętka)
Oznaczenia napięcia znamionowego:
Oznaczenie | Znaczenie |
|---|---|
01 | 100/100V ≤ Uo/U ≤ 300/300V |
03 | 300/300V |
05 | 300/500V |
07 | 450/750V |
Oznaczenia materiałów izolacyjnych i powłokowych:
Oznaczenie | Znaczenie |
|---|---|
B | guma etylenowo-propylenowa (do pracy ciągłej w temperaturze 90°C) |
G | kopolimer etylenu/octanu winylu |
Gs | powłoka z gumy silikonowej |
H | powłoka bezhalogenowa |
J | oplot z włókna szklanego |
M | materiał nieorganiczny |
N | polichloropren lub równorzędny materiał |
N4 | polietylen chlorosulfonowany lub chlorowany |
Q | poliuretan |
Q4 | poliamid |
R | zwyczajna guma etylenowo-propylenowa lub równorzędna syntetyczna guma (do pracy ciągłej w temperaturze 60°C) |
S | kauczuk silikonowy |
V | polwinit zwyczajny (może być określona charakterystyka) |
Z | usieciowana mieszanka poliolefinowa o małej emisji gazów korozyjnych |
Z1 | termoplastyczna mieszanka poliolefinowa o małej emisji gazów korozyjnych |
Y | powłoka polwinitowa |
Oznaczenia pokryć metalowych kabli i przewodów:
C: współosiowa żyła miedziana
C5: ekran miedziany nałożony na ośrodek
Oznaczenia elementów nośnych lub centralnych przewodów:
D3: element nośny umieszczony wewnątrz przewodu okrągłego lub w przewodzie płaskim
D5: element centralny występujący w przewodach dźwigowych
Oznaczenia specjalnych budów przewodów:
Oznaczenie | Opis |
|---|---|
H | przewód płaski, podzielny, bliźniaczy |
H2 | przewód płaski o niepodzielnych żyłach (dwużyłowy kabel płaszczowy) |
H6 | przewód płaski, niepodzielny (wielożyłowy kabel płaszczowy) |
H7 | przewód z dwuwarstwową otuliną izolacyjną, nałożoną przez wytłoczenie |
H8 | przewód skrętkowy, rozciągalny |
Najczęściej stosowane są przewody miedziane (nie ma oznaczenia) ze względu na swoje właściwości. Jeżeli zastosowano by inny materiał np. aluminium (A) lub stal (F) wtedy oznakowanie na kablu. Oznaczenia giętkości materiałów żyły:
Oznaczenie | Znaczenie |
|---|---|
D | żyła giętka, a giętkość inna niż klasa 5 wg HD 383 |
E | żyła bardzo giętka, a giętkość inna niż klasa 6 wg HD 383 |
F | żyła giętka, a giętkość klasy 5 wg HD 383 |
H | żyła bardzo giętka, a giętkość klasy 6 wg HD 383 |
K | żyła giętka do przewodów do układania na stałe, a giętkość klasy 6 wg HD 383 |
R | Żyła sztywna, okrągła, wielodrutowa |
U | żyła sztywna, okrągła, jednodrutowa |
Liczba i wymiar żyły:
X: liczba w przypadku braku żyły zielono-żółtej
G: liczba z żyłą zielono-żółtą
Co oznaczają opisy przewodów elektrycznych?
Przykłady przewodów elektrycznych wraz z oznaczeniami, które jednocześnie informują o ich możliwościach zastosowania:
Oznaczenie | Opis |
|---|---|
LgY | Przewód miedziany wielodrutowy, giętki, z izolacją z polwinitu zwykłego. Zastosowanie w zamkniętych układach, w rurach instalacyjnych oraz przy wykonywaniu połączeń w urządzeniach elektroenergetycznych. |
DY | Przewód miedziany jednodrutowy z izolacją z polwinitu. Do zastosowania w suchych pomieszczeniach zarówno na tynku jak i pod tynkiem, np. w urządzeniach oświetleniowych czy sterowniczych. |
YDY | Przewód miedziany jednodrutowy z izolacją oraz powłoką z polwinitu zwykłego. Znajduje zastosowanie w pomieszczeniach suchych i mokrych, do montażu pod i na tynkowo. |
YDYp (ŻO - żyła ochronna) | Miedziany przewód jednodrutowy z powłoką i izolacją z polwinitu zwykłego. Przewód płaski, wyposażony w żyłę ochronną (ŻO) w kolorze żółto-zielonym. Do zastosowania w suchych pomieszczeniach zarówno na tynku jak i pod tynkiem. |
YDYt | Miedziany przewód jednodrutowy z powłoką i izolacją z polwinitu, wtynkowy. Do zastosowania wewnątrz pomieszczeń suchych i mokrych, na i pod tynkiem |
OMY i OMYp | Miedziany przewód oponowy w izolacji i oponie polwinitowej. OMY jest okrągły, OMYp jest płaski. Do zastosowania wewnątrz budynku, również w pomieszczeniach wilgotnych. Może służyć do podłączania urządzeń AGD. |
OWY | Miedziany warsztatowy przewód, posiadający oponę i izolację z poliwinitu, okrągły. Do zasilania urządzeń przenośnych, w tym grzejnych. |
YKY i YAKY | Doziemne kable elektroenergetyczne. YKY jest miedziany, YAKY jest aluminiowy. Posiadają powłokę i izolację z polwinitu. |
AsXSn | Aluminiowy samonośny przewód elektroenergetyczny z izolacją z polietylenu usieciowanego. Odporny na działanie ognia. Stosowany do zasilania drogą napowietrzną. |
Kolorystyka przewodów elektrycznych
Kolory kabli elektrycznych są standardowo uporządkowane zgodnie z normami europejskimi i krajowymi. Norma PN-HD 308 S2:2007 obowiązująca w Polsce odpowiada europejskiemu standardowi HD 308 S2:2001 opracowanemu przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CENELEC).
Według tych norm, kolory kabli elektrycznych stosowanych w instalacjach elektrycznych w krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, mają określone znaczenie i są przypisane do konkretnych funkcji. Oto niektóre przykłady:
Przewód fazowy L (linia): Kolor brązowy lub czarny.
Przewód neutralny N: Kolor niebieski.
Przewód ochronny PE (ochrona): Kolor żółto-zielony lub wyłącznie żółty.
Przewód PEN (łącznik neutralno-ochronny): Kolor żółto-zielony wraz z dodatkową niebieską obwódką.
Przewód sterujący, sygnałowy lub przewód dodatkowy: Zazwyczaj kolor szary, pomarańczowy, zielony lub inny niż wymienione wyżej.
Warto jednak pamiętać, że kolory kabli mogą się różnić w zależności od konkretnych norm i przepisów. Dlatego zawsze warto sprawdzić aktualne lokalne przepisy i normy dotyczące oznakowania kabli elektrycznych, aby zapewnić bezpieczną instalację elektryczną.
Podsumowanie
Dzięki oznakowaniu przewodów można bezpiecznie i poprawnie montować, podłączać i obsługiwać urządzenia elektryczne. Standardowe kolory używane do identyfikacji różnych funkcji przewodów ułatwiają ich rozpoznanie. Oznakowanie i kody kolorów są znormalizowane, co oznacza, że są powszechnie akceptowane i stosowane w branży elektrycznej.
Wniosek jest taki, że poprawne oznakowanie przewodów elektrycznych oraz zastosowanie znormalizowanych kolorów to istotne elementy dla zapewnienia bezpiecznej instalacji i użytkowania urządzeń elektrycznych. Przestrzeganie norm i standardów w zakresie oznakowania przewodów jest zalecane, aby minimalizować ryzyko błędów i wypadków związanych z instalacjami elektrycznymi.
Comments