Rozpoczynając pracę przy wyznaczaniu punktów puszkowych, przyda się profesjonalny projekt elektryczny, zawierający schematy z już naniesionymi punktami, wypustami. Oczywiście są w nim określone wysokości osadzenia puszek na gniazdka i łączniki oświetleniowe. Nic tylko brać się do roboty, ale zejdźmy na ziemię. Mało kiedy kto dysponuje takim profesjonalnym projektem. W każdym razie trzeba punkty te wyznaczyć samemu. Dużą pomocą będą na przykład „Wytyczne wymiarowania i wyposażenia instalacji” opisane w Normie SEP N-SEP-002:2003.
W warunkach technicznych (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 ze zm.).) zawarty jest jedynie w § 183 ust. 1 pkt 8 zapis mówiący, że: W instalacjach elektrycznych należy stosować: […] zasadę prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych, równoległych do krawędzi ścian i stropów.
Strefy instalacyjne
Zgodnie z normą SEP N SEP-E-002:2003 rozmieszczanie przewodów układanych w tynku, pod tynkiem, w bruzdach, których trasy są niewidoczne po wykonaniu tynków, powinno być ograniczone do określonych stref instalacyjnych. Tyczy się to również rur osłonowych (instalacyjnych) układanych rezerwowo. Dzięki zastosowaniu do tej zasady można uniknąć uszkodzenia przewodów ukrytych w ścianach w trakcie wykonywania innych instalacji takich jak wodno-kanalizacyjne, gazowe, ogrzewanie, a także podczas montażu elementów wyposażenia wnętrza. Dodatkowo zastosowanie się do tych wytycznych zawartych w normie łatwiej będzie w późniejszym czasie na rozbudowę instalacji elektrycznych lub jej przebudowę, na przykład, gdy będzie ją trzeba dostosować do indywidualnych potrzeb użytkowników lokalu.
Szczególne, gdy coraz powszechniej instalacje elektryczne wykonywane są bez montażu puszek rozgałęźnych — stanowiły pewnego rodzaju punkty orientacyjne tras prowadzenia przewodów.
Zalecenie prowadzenia linii w określonych obszarach obowiązuje również przy wykonywaniu instalacji:
w ściankach działowych,
w zabudowie z płyt g-k.
Stosowanie stref instalacyjnych nie jest wymagane dla:
widocznych instalacji natynkowych,
kanałów i listew instalacyjnych,
instalacji pod podłogami podniesionymi,
przestrzeni nad sufitami podwieszonymi,
przewodów i rur osłonowych zatapianych w ścianach monolitycznych,
układanych w stropach.
Na poniższych rysunkach pokazano także osie prowadzenia przewodów w strefach instalacyjnych. Wymiary podaliśmy w centymetrach. Wysokości mierzone są od poziomu wykończonej podłogi (PWP). Dodaliśmy symbole stref niż w normie SEP N SEP-E-002:2003, m.in. dlatego że wprowadzenie stref instalacyjnych w podłodze.
Skrót SH | Poziome strefy instalacyjne (SH) - max. 30 cm szerokości | Skrót SV | Pionowe strefy instalacyjne (SV) - max. 20 cm szerokości | Skrót SZ | Strefy instalacyjne podłogowe (SZ) - max. 30 cm szerokości |
|---|---|---|---|---|---|
SH-g | Górna strefa instalacyjna. Ustalana poniżej poziomu wykończonego sufitu (PWS) na wysokości od 15 do 45 cm; | SP-d | Przy drzwiach w odległości od 10 do 30 cm od skraju ościeża drzwi (drzwi jednoskrzydłowe tylko od strony klamki); | SZ-p | Równoległa do ścian w minimalnej odległości 20 cm |
SH-d | Dolna strefa instalacyjna. Umiejscowiona na wysokości od 15 do 45 cm od PWP; | SP-o | Przy oknach w odległości od 10 do 30 cm od skraju ościeża okna; | SZ-d | Prowadzona w podłodze przez otwór drzwiowy pomieszczenia w odległości min. 15 cm od ościeża drzwi; |
SH-s | Środkowa strefa instalacyjna. Stosowana w pomieszczeniach z powierzchniami roboczymi przed ścianami (np. w kuchni) na wysokości od 100 do 130 cm od PWP; | SP-k | Przy narożniku pomieszczenia. Umieszczona w odległości od 10 do 30 cm od narożnika; | SZ-s | Prostopadle przez ścianę wewnętrzną pomieszczenia w poziomie warstw podłogi, w odległości minimalnej 20 cm od ściany równoległej. |
Strefa SZ-s została wprowadzona głównie po to, aby skrócić długość kabli w systemach telekomunikacyjnych:
informatycznych i
telewizji kablowej
satelitarnej.
Miejsce przejścia przez ścianę najlepiej uzgodnić z projektantem konstrukcji. Nie zapominajmy, strefy nie powinni nachodzić na inne instalacje np. wodno- kanalizacyjne.
Minimalna odległość między strefami to 20 cm dla zapewnienia stabilności jastrychu (wylewki podłogowej).
Praktyczne zastosowanie
W praktyce przy montażu puszek gniazdkowych i oświetleniowych należy przede wszystkim pamiętać o tym, że:
w pomieszczeniach codziennego użytku: pokojach, sypialniach, korytarzach. Puszki gniazdkowe montujemy najczęściej na wysokości 30 cm,
w kuchni, pomieszczeniach socjalnych w zależności od układu pomieszczenia oraz mebli (nad blatami) na wysokości 85-115 cm,
w łazienkach na wysokości 140 cm od docelowej posadzki. Należy pamiętać, aby zachować odległość minimum 60 cm od krawędzi wanny lub kabiny prysznicowej,
w garażach, kotłowniach, pomieszczeniach technicznych najczęściej montujemy w zakresie: 85 - 115 cm,
łączniki oświetleniowe montujemy najczęściej na wysokości 120 cm,
gniazda wtyczkowe i telekomunikacyjne: 40 - 85 cm,
urządzenia wymagające odczytu wskazań, ale niewymagające obsługi (np. mierniki, wskaźniki, wyświetlacze): 120 do 140 cm,
najlepiej zachować 20 cm odległości od ościeżnicy drzwiowej lub okiennej,
montowanie na zewnątrz budynku gniazdek i łączników: wymogi są takie jak w przypadku instalacji wewnątrzbudynkowych, pamiętajmy o montażu gniazd i łączników bryzgoszczelnych.
UWAGA! Jeżeli elementy instalacji elektrycznych muszą zostać zainstalowane poza strefą, przewody do nich należy poprowadzić pionowo od najbliższej poziomej strefy instalacyjnej.
Instalacja co i jak
Tyle teorii. Rozpoczynając pracę, wyposaż się w ołówek monterski i miarkę zwijaną. Teraz możesz wyznaczyć miejsca instalacji puszki gniazdkowej lub oświetleniowej. Znając wysokość osadzenia puszki w pionie i poziomie odmierzamy tę odległość i zaznaczamy wyraźnie na ścianie.
Pamiętajcie o wymierzeniu wysokości odnośnie do posadzki właściwej. Zazwyczaj w momencie wykonywania instalacji w nowobudowanych budynkach jeszcze jej nie ma. Dlatego należy dodać grubość tej warstwy. Składa się ona na ze styropianu + beton + docelowe wykończenie podłogi i od tej wysokości dopiero ustalić osadzenie puszek. Najrozsądniej o ten parametr zapytać Inwestora — jest to ujęte w projekcie budowlanym nieruchomości.
Do optymalizacji naszych prac, czyli wyznaczenia kolejnych punktów puszkowych w obrębie pomieszczenia z pomocą przyjdzie laser krzyżowy. Pozwala on w sposób dokładny i wygodny wyznaczyć na podstawie jednego punktu miejsca montażu kolejnych puszek bez konieczności ponownego używania miarki.
Podsumowanie
Obowiązujące normy oraz branżowe doświadczenie wskazują, jak i gdzie montować puszki gniazdkowe i oświetleniowe. Upewniają, na co zwracać uwagę przy montażu. Jednakże tworzymy instalację dla ludzi, którzy będą docelowymi użytkownikami. Może się zdarzyć, że klient zażyczy sobie, żeby zamontować mu łącznik na wysokości 160 cm – bo tak mu wygodniej. Z drugiej strony patrząc pod kątem osób z pewnymi niepełnosprawnościami, można taki łącznik zainstalować na wysokości 100 cm, żeby łatwiej im było zapalić światło.
Według potrzeb klienta może się zdarzyć, że czasami gniazdka będą na sufitach, czasami lub w podłodze. Pamiętajmy, że instalacja elektryczna jest jak inne instalacje „szyta na miarę” naszego klienta.
Jeżeli temat stref instalacyjnych w instalacji elektrycznej to dla Ciebie „bułka z masłem”, to podziel się swoją opinią, uwagami w komentarzu.
Comments