top of page
kontakt7970

Budowa Rozdzielnicy SN — wybrane zagadnienia

Przy produkcji konstrukcji rozdzielnic obecnie zwraca się szczególną uwagę na rozwiązania mające na celu poprawę jej niezawodności działania oraz bezpieczeństwa na wypadek wystąpienia łuku wewnętrznego. Aby usprawnić procedury konserwacyjne, pola podzielone zostały na osobne przedziały. Zastosowanie dopasowanych zabezpieczeń spowodowały znaczny wzrost odporności na nagłe zmiany temperatury i ciśnienia, będące reakcją na wystąpienie łuku wewnętrznego. Wraz z rozwojem techniki rozdzielnice mają coraz mniejsze formaty, dlatego chcemy zwrócić wagę na elementy zapewniające odprowadzenie gazów powstających podczas zwarcia.

Spis tresci:

Dopasowane zabezpieczenia stosowane w rozdzielnicach przyczyniają się do znacznego wzrostu odporności na nagłe zmiany temperatury i ciśnienia, które mogą wystąpić w przypadku wystąpienia łuku wewnętrznego. Ważne jest, aby takie zabezpieczenia były odpowiednio dostosowane do konkretnych wymagań i specyfikacji danej rozdzielnicy.


Wraz z postępem technologicznym i rozwojem rozdzielnic, coraz większą uwagę przykłada się do elementów zapewniających efektywne odprowadzenie gazów powstających podczas zwarcia. Gazy te mogą być niebezpieczne i wymagają odpowiedniego odprowadzenia, aby zapobiec ryzyku pożaru lub eksplozji.

Przy projektowaniu rozdzielnic o coraz mniejszych formatach, istotne jest uwzględnienie systemów wentylacyjnych i odprowadzania gazów, które są skonstruowane w taki sposób, aby efektywnie usuwały gaz powstały w wyniku zwarcia. Istnieje wiele innowacyjnych rozwiązań technicznych, które można zastosować w celu zapewnienia skutecznego odprowadzania gazów, takie jak systemy wentylacyjne, specjalne kanały odprowadzające, czy też wykorzystanie odpowiednich materiałów ochronnych.


Rozdzielnica SN (średniego napięcia) typu RELF i RELF ex - Firmy ZUPE

Typy rozdzielnic SN

Wspomniane rozdzielnie średniego napięcia można podzielić na dwa główne typy:


Rozdzielnice średniego napięcia w izolacji gazowej (np. z sześciofluorkiem siarki SF6):

  • Charakteryzują się zaawansowaną technologią i wysoką odpornością na warunki atmosferyczne.

  • Wymagają minimalnej konserwacji i są odporne na wpływ czynników zewnętrznych.

  • Składają się z modułów, które mogą zawierać różne rodzaje pól rozdzielnicy, takie jak pola wyłącznikowe, rozłącznikowe i pomiarowe.

  • Połączenia między modułami są realizowane za pomocą izolowanych połączeń szynowych typu wtykowego.


Rozdzielnice średniego napięcia w obudowie metalowej z izolacją powietrzną:

  • Stanowią tańszą alternatywę dla rozdzielnic w izolacji gazowej.

  • Charakteryzują się wysoką uniwersalnością, umożliwiającą stosowanie zarówno rozłączników, jak i wyłączników.

  • Składają się z pól rozdzielnicy, w których przedziały średniego i niskiego napięcia są oddzielone przegrodami.

  • Przegrody między polami zazwyczaj wykonane są z metalu, ale w przypadku przedziału szyn zbiorczych mogą być stosowane przegrody ogniotrwałe.

Oba typy rozdzielnic stosują odpowiednie rozwiązania techniczne w celu zwiększenia bezpieczeństwa obsługi, takie jak:

  • Uziemniki w każdym polu, które służą do uziemienia odpowiednich elementów.

  • Zabezpieczenia uniemożliwiające zamknięcie wyłącznika lub rozłącznika, gdy uziemnik jest zamknięty.

  • Wykonywanie badań obecności napięcia przy zamkniętych drzwiach rozdzielnicy.

  • Okienka w drzwiach pozwalające na sprawdzenie pozycji łączników przy zamkniętych drzwiach.

Wybór konkretnego typu rozdzielnicy średniego napięcia zależy od wymagań i potrzeb danego systemu rozdzielczego, a także od czynników technicznych i ekonomicznych.


Rozdzielnica SN (średniego napięcia) typu RXD 12kV i 36kV - firmy ZUPE

Budowa pól rozdzielczych i ich wyposażenie

Opisane elementy mają istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania i bezpieczeństwa rozdzielnic. Oto podsumowanie:

  • Przedział szyn zbiorczych: Jest to górny przedział pola rozdzielczego, w którym umieszcza się izolowane powietrzem szyny zbiorcze. Zazwyczaj przebiega wzdłuż całej rozdzielnicy.

  • Przedział rozłącznika: Jest to przedział, w którym umieszcza się trójpołożeniowy rozłącznik. Jego osłona może być wykonana z żywicy epoksydowej i stali nierdzewnej, tworzących obudowę wypełnioną gazem SF6. Dolna część osłony rozłącznika może stanowić przegrodę między przedziałem szyn zbiorczych a przedziałem kablowym, zapewniając ochronę przed dotykiem bezpośrednim.

  • Przedział kablowy: Ten przedział zajmuje około 75% objętości pola rozdzielczego. Służy do przyłączania kabli zasilających/odpływowych, umieszczania bezpieczników, uziemników lub przekładników. Wykorzystuje się wyłączniki z gazem SF6 lub próżniowe. Przedziały wyposażone w rozłączniki posiadają blokady, które odłączają i uziemiają wszystkie części pod napięciem przed otwarciem przedziału.

  • Przedział napędu: Ten przedział zawiera wyposażenie związane z napędem rozłącznika i uziemnika, w tym blokadę mechaniczną, wyzwalacze otwierające, wskaźniki obecności napięcia i styki pomocnicze.

  • Przedział niskiego napięcia: Ten przedział występuje w dwóch wersjach: podstawowej lub powiększonej, w zależności od aplikacji. Może być wyposażony w obwody wtórne, listwy zaciskowe i aparaturę zabezpieczeniową.

Ważne jest również uwzględnienie odpowiednich klap wydmuchowych w rozdzielnicach, które umożliwiają odprowadzenie gazów powstałych w przypadku zwarcia. Klapy te powinny być umieszczone w sposób zapewniający bezpieczeństwo obsługi, tak aby gazy nie wydostawały się w kierunku osób znajdujących się przy rozdzielnicach.


Dobrą praktyką jest umieszczanie rozdzielnic w pomieszczeniach o odpowiedniej wysokości, zgodnie z zaleceniami producenta rozdzielnic, aby zapewnić wystarczającą przestrzeń na odprowadzenie gazów oraz obsługę i konserwację rozdzielni.



Podstawowe blokady

Blokady są istotnym elementem zapewniającym bezpieczeństwo obsłudze i uniemożliwiającym nieprawidłowe czynności łączeniowe dla rozłączników i uziemników w polach rozdzielczych. Oto kilka informacji na temat blokad:

  • Blokady normalne: Są to standardowe blokady, które znajdują się w każdym polu z rozłącznikiem. Działają one niezależnie od stanu otwarcia drzwi do przedziału kablowego i niskiego napięcia. Ich celem jest uniemożliwienie manewrowania rozłącznikiem w dowolnej pozycji (zamknięty, otwarty, uziemiony).

  • Blokady dodatkowe: Są to blokady, które są dostarczane na życzenie zamawiającego. Mogą być zastosowane w polach rozłącznikowych, rozłącznikowych z bezpiecznikami oraz wyłącznikowych. Mają takie same funkcje jak blokady normalne i również zapobiegają manewrowaniu rozłącznikiem w dowolnej pozycji.

  • Gniazda manewrowe: Pola rozłącznikowe mogą być wyposażone w rozłącznik z dwoma gniazdami manewrowymi. Górne gniazdo służy do przestawiania rozłącznika między stanem otwarcia a zamknięcia, natomiast dolne gniazdo jest przeznaczone do przestawiania rozłącznika między stanem otwarcia a uziemienia. Założenie kłódki na blokadzie uniemożliwia manewrowanie rozłącznikiem w dowolnej pozycji.

  • Uziemniki: Uziemniki stosowane do uziemiania dolnych przyłączy bezpieczników i przekładników prądowych są mechanicznie sprzęgnięte z napędem rozłącznika. Są one przełączane jednocześnie z rozłącznikiem podczas jego przestawiania ze stanu otwarcia w stan uziemienia. Blokady również działają w odniesieniu do uziemników, uniemożliwiając ich manewrowanie w przypadku założonej kłódki.

Wprowadzenie blokad zapewnia dodatkową warstwę bezpieczeństwa, uniemożliwiając nieprawidłowe manewrowanie rozłącznikami i uziemnikami oraz minimalizując ryzyko wypadków podczas obsługi pola rozdzielczego.


Widok łącznika wraz z opisem:

1 - izolacyjny wał główny z wyłącznikiem

2 - napęd łącznika 3 - komora próżniowa wyłącznika 4 - izolatory żywiczne 5 - uziemnik dolny 6 - ocynkowana stalowa rama 7 - przycisk załącz wyłącznik 8 - przycisk wyłącz wyłącznik 9 - gniazdo odłącznika 10 - gniazdo i sygnalizacja uziemnika 11 - gniazdo zazbrajania sprężyny wyłącznika 12 - sygnalizacja zazbrojenia sprężyny

13 - złącze wtykowe do obwodów wtórnych 14 - sygnalizacja położenia wyłącznika 15 - sygnalizacja położenia odłącznika


Otwieranie drzwi

Otwieranie drzwi przedziału kablowego w polu rozdzielczym jest ściśle związane z pozycją rozłącznika. Oto kilka informacji na ten temat:

  • Otwieranie drzwi w stanie uziemienia: Drzwi przedziału kablowego mogą być otwarte tylko wtedy, gdy rozłącznik znajduje się w stanie uziemienia. Jest to istotne zabezpieczenie mające na celu zapobieganie dostępowi do napięcia wewnątrz pola rozdzielczego. Przed otwarciem drzwi należy upewnić się, że rozłącznik jest w pełni uziemiony.

  • Blokada kluczykowa między wyłącznikiem a rozłącznikiem: W niektórych przypadkach, pomiędzy polami rozdzielnicy, mogą być stosowane blokady kluczykowe. Są to dodatkowe blokady, które uniemożliwiają manewrowanie rozłącznikiem, dopóki nie zostanie usunięty odpowiedni klucz z wyłącznika. Jest to kolejne zabezpieczenie mające na celu zapewnienie bezpiecznego otwierania drzwi przedziału kablowego.

  • Blokada napędu silnikowego: W niektórych przypadkach napęd rozłącznika może być wyposażony w mikrołącznik, który zapobiega włączeniu silnika napędu. Oznacza to, że drzwi przedziału kablowego nie mogą być otwarte, dopóki napęd rozłącznika nie jest w pełni zatrzymany. Jest to dodatkowe zabezpieczenie, które minimalizuje ryzyko przypadkowego uruchomienia silnika podczas otwierania drzwi.

  • Podwójna blokada kluczykowa na rozłączniku: Niektóre rozłączniki mogą być wyposażone w podwójną blokadę kluczykową. Oznacza to, że drzwi przedziału kablowego nie mogą być otwarte, dopóki nie zostaną usunięte oba klucze z rozłącznika. Ta dodatkowa blokada zapewnia większe zabezpieczenie i uniemożliwia dostęp do wewnątrz pola rozdzielczego, dopóki oba klucze nie zostaną usunięte.

Wszystkie te blokady i zabezpieczenia mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa obsłudze pola rozdzielczego poprzez kontrolowanie dostępu i minimalizowanie ryzyka nieprawidłowych czynności łączeniowych oraz wystawienia na niebezpieczeństwo.



Literatura
W. Dołęga, Stacje elektroenergetyczne, OWPWr, Wrocław 2007.
K. Kuczyński, Rozdzielnie średnich napięć – właściwości, „elektro. info” 9/2009.
Materiały firmy ABB.
Materiały firmy Elektromontaż-1 Katowice.
Materiały firmy ZPUE Włoszczowa.
Materiały firmy ELENCO.

Comments


bottom of page